Marien Brand, Author at Shift Talks

Op zondag 20 november organiseerde Shift Talks in samenwerking met de Verkadefabriek een filmprogramma met inleidingen en nagesprekken. Tijdens het eerste deel van het programma keken we de film The March on Rome (ook te zien op IDFA) met inleiding door Eveline Rethmeier. Daarna keken we de film Amigo Secreto: een docu over hoe extreem-rechts in Brazilië aan de macht kon komen. We bespraken de documentaire met regisseur Maria Ramos en Stijntje Blankendaal, voormalig correspondent Brazilië voor Trouw.

Foto’s Jaap Joris Vens – Superformosa

Deze zondagochtend werd onze gast Masha Gessen geïnterviewd door Twan Huys van Buitenhof, het wekelijkse discussieprogramma van de VPRO, AVROTROS en BNNVARA.

Gessen werd gevraagd naar de persoonlijke relatie met president Poetin waar ze in 2013 werden uitgenodigd in het Kremlin. Toen de liberale waarden steeds meer onder druk kwamen te staan, vluchtten ze met het gezin en belandde in het Amerika van Trump. Gessen schreef veel over deze twee leiders, won meerdere prijzen en schreef het essay ‘Autocracy: Rules for Survival’, alsook de bestseller ‘Surviving autocracy’. Twan Huys vroeg naar de overeenkomsten tussen Poetin en Trump, waarbij Gessen refereerde naar ‘Autocracy: Rules for Survival’.

_{Bekijk hier het fragment terug.}

Shift Talks x Buitenhof
In de afgelopen weken zijn de voorbereidingen van dit interview getroffen de door de redactie van

Buitenhof samen met en via Shift Talks. Daarom mochten wij ook mee om een kijkje achter de schermen te nemen.

Over Buitenhof
Buitenhof bespreekt politiek en actualiteit in diepte-interviews, debatten of discussies, iedere zondag live uit vanuit studio De Veemvloer te Amsterdam. Met gezaghebbende gasten uit binnen- en buitenland, van politici en ceo’s tot originele denkers en opiniemakers.

Voor Twan Huys was het de tweede keer dat hij Gessen sprak. In april 2013 is hij met zijn collega’s van Nieuwsuur afgereisd naar Moskou over een thema-uitzending over Rusland.

Keynote Speech Gessen
Op 22 november om 20.00 uur spreekt Masha Gessen diens keynote speech uit in ’s-Hertogenbosch. Heb je nog geen tickets? Bestel ze via deze link

Aftrap Shift Talks Festival bij Huis73

Shift Talks Festival wordt op 17 november afgetrapt in de hal van Huis73 met de VPRO Tegenlicht Meet Up – Trust me I’m a journalist. Het thema van deze avond is het vertrouwen terugwinnen in de journalistiek. Bezoekers en gasten kijken de Tegenlicht aflevering en gaan daarover met elkaar in gesprek. Te gast zijn Foeke Postma van Bellingcat en journalist Kim van Keken. Ruud Geven en Jochem Kromhout zijn gespreksleiders.

Door Myrthe van Munster

Het loopt voor aanvang al aardig vol: zo’n honderd mensen worden verwacht bij de Tegenlicht Meet Up. Tegenlicht is een onderzoeksjournalistiek tv-programma, voornamelijk in economie, sociologie en wetenschap. Het publiek kan bij zo’n meet up extra reflecteren, met behulp van fragmenten. De aflevering Trust me, I’m a journalist past goed bij Shift Talks: deze gaat over het vertrouwen in de journalistiek en Shift Talks draait dit jaar om de democratie die onder druk staat.

Fries met Pulitzerprijzen

We beginnen met het kijken van de Tegenlicht documentaire: in minder dan een uur tijd geeft het programma een inkijk in het reilen en zeilen van de Friese onderzoeksjournalist Christiaan Triebert, die bij The New York Times werkt. Hij staat bij Tegenlicht bekend als een soort pionier als het gaat over het gebruik van open bronnen: hij weet bijvoorbeeld met satellietbeelden verhalen te debunken. Dat doet hij in samenwerking met teams, waar hij ook Pulitzerprijzen mee heeft gewonnen. Als een partij ontkent wat er gedeeld wordt, vindt Triebert, dan is het juíst interessant om te onderzoeken…

We leven in tijden waarin wantrouwen naar de media heerst en waar veel fake news verspreid wordt. De essentie van het verhaal is dat de antwoorden gewoon online te vinden zijn. Vanuit je bureaustoel, thuis.

Na de documentaire loopt de zaal leeg en draait het barpersoneel overuren, om zo iedereen van een drankje te voorzien waarna we in een soort Lagerhuis-opstelling gaan zitten. We gaan met elkaar in gesprek, geleid door Ruud Geven en Jochem Kromhout. Maar eerst spreken ze Bellingcat-journalist en trainer Foeke Postma. Bellingcat is een onderzoekscollectief dat gebruik maakt van open sources, ze opereren wereldwijd. Naast hem zit Haagse journalist Kim van Keken, die samen met Dieuwertje Kuijpers het boek Kies toch niet steeds de kant van de macht (2022) schreef.

Blootleggen is spannend

We kijken drie fragmenten van de aflevering, waar steeds een vraag wordt gesteld. Het publiek luistert geboeid. Eén vraag gaat over waarom journalisten doen wat ze doen. Daarop reageert Postma dat hij het lastig vindt zichzelf journalist te noemen; hij verzamelt informatie en dat publiceert hij. Van Keken daarentegen, is dol op verhalen optekenen. Informatie blootleggen vindt ze spannend. In het publiek zit ook Theo Verbruggen. Hij was jarenlang verslaggever bij NOS. Verbruggen geeft aan dat hij zich nog altijd journalist voelt. Hoewel hij wel maar enkel verslag deed, voegt hij bescheiden toe. Van Keken reageert dat we zonder verslag geen gegevens hebben.

Artificial Intelligence

Het gesprek gaat door over de uitdagingen in de journalistiek van deze tijd, waarin veel over fake news, wantrouwen en talkshows wordt gepraat. Het publiek reageert erop. Zo uit een vrouw haar zorgen over volgende generaties, want de technologie ontwikkelt snel. Iemand uit het publiek vraagt of Artificial Intelligence (AI) het werk van Postma en Bellingcat niet overbodig maakt. Dat zal niet snel gebeuren, want AI maakt nog fouten in kwalitatief onderzoek wat een mens nog kan onderscheiden, antwoordt Postma.

De avond wordt afgesloten en het is duidelijk: de wankelende democratie en de pers die steeds meer onder druk komt te staan gaan hand in hand. We moeten er als samenleving voor zorgen dat we kritisch blijven op de constante informatiestroom die we 24 uur per dag krijgen voorgeschoteld.

Na een succesvolle editie in 2021 gaat Shift Talks in 2022 door met een tweede editie. Met deze keer aandacht voor een meer dan actueel thema: Democratie onder druk. De Russisch-Amerikaanse journalist en bekroond auteur Masha Gessen vormt met diens Keynote speech het centrale punt van het Shift Talks Festival. Tot 2013 stond Gessen in de frontlinie van de harde strijd om democratische waarden in Rusland. De keynote vormt met de programma’s daaromheen de ingrediënten voor het Shift Talks Festival.

We hebben nieuws! De hoofdgast van Shift Talks 2022 is bekend. Wij zijn ontzettend vereerd met de komst van de Russisch-Amerikaanse journalist en bekroond auteur Masha Gessen. Tot 2013 stond Gessen in de frontlinie van de harde strijd om grondrechten in Rusland. Inmiddels is Gessen een journalist en schrijver over hoe democratieën stapsgewijs worden ontmanteld. Op 22 november spreekt Gessen diens Keynote speech uit tijdens Shift Talks. Over hoe we ons kunnen weren tegen de autocratische tendensen in onze Westerse democratieën.

Masha Gessen (1967, hen/hun) is een Russisch-Amerikaanse journalist en schrijver. Gessen is bekroond auteur van de boeken The Future is History: How Totalitarianism Reclaimed Russia (2017 National Book Award) en How to survive Autocracy (2020) en is een vast columnist voor The New Yorker (tekst gaat verder).

“When Gessen speaks about autocracy, you listen”
– The New York Times Book Review

Achtergrond

In 1981 ontvlucht Gessen met diens familie de anti-joodse stemming in de Sovjet-Unie en krijgt op 14-jarige leeftijd de Amerikaanse nationaliteit. In 1991 keert Gessen zelfstandig terug naar Rusland. In de chaos van de uiteenvallende Sovjet-Unie, de daarop volgende hervormingen in Rusland en de toenemende openheid ontwikkelt Gessen zich als onderzoeksjournalist en activist.

LGBTQ+ activisme en vlucht naar de VS

Als openlijk homoseksueel is Masha Gessen vanaf 1993-1998 betrokken bij de LGBT-rechten organisatie Triangle in Moskou. In de jaren daarna ziet Gessen Rusland geleidelijk afglijden naar een dictatuur. Het in een kwaad daglicht zetten van homoseksuelen maakte deel uit van dat proces. Vanaf 2006 werden homoseksuelen stap voor stap tot tweederangs burger gemaakt. Toen in 2013 Russische politici openlijk spraken over het weghalen van kinderen bij homoseksuele gezinnen, en Gessen vanwege diens activisme zelfs als voorbeeld bij naam werd genoemd, vluchtte het jonge gezin naar de Verenigde Staten. Gessen zet daar diens werk als onderzoeksjournalist voort.

Verkiezing Trump

Twee dagen na de verkiezing van Trump in 2016, publiceerde Gessen een wereldwijd geruchtmakend essay op de website van The New York Review of Books. In Autocracy: Rules for Survival, liet Gessen geen twijfel meer bestaan over de autocratische tendensen van Trump. Op basis van ervaringen in Rusland droeg Gessen zes regels aan waarmee de Verenigde Staten Trump’s presidentschap kon overleven. Regel 1: “Believe the autocrat. He means what he says”. Het essay maakte Gessen acuut tot een nationale en tevens internationale bekendheid.

Oeuvre

Sinds de Russische aanval op Oekraïne, is Gessen veelgevraagd commentator over hoe Rusland zich heeft kunnen ontwikkelen tot de huidige agressor en over het nu versnelde afglijden naar een totalitaire samenleving. Hen is dan ook een autoriteit op dit gebied. Al in 2012, nog in Rusland, schreef Gessen het veel vertaalde The Man Without a Face, een schrikbarende vertelling over hoe Putin jaren van vooruitgang in Rusland teniet deed. In 2017, verscheen het boek The future is history. How totalitarianism reclaimed Russia. Het werd bekroond met de National Book Award. In 2020 verscheen Surviving Autocracy (Hoe overleef je een autocratie, Prometheus, 2020), een bijtende analyse van het presidentschap van Trump en de gevolgen daarvan voor de Amerikaanse democratie. Daarnaast bouwt Gessen aan een oeuvre van artikelen over de ontwikkelingen rondom de autocratische tendensen in het Westen.

Gessen is een vast auteur voor The New Yorker en schrijft regelmatig bijdragen in The New York Times, The Washington Post, Harper’s, The New York Review of Books, Vanity Fair, en Slate. Op 22 november zal Gessen diens keynote speech uitspreken tijdens Shift Talks 2022, over hoe we ons kunnen weren tegen de autocratische tendensen in onze Westerse democratieën.

Blijf op de hoogte

Blijf op de hoogte en schrijf je in voor onze nieuwsbrief om niets te missen van Shift Talks 2022!

Shift Talks is een jaarlijks terugkerend, meerdaags festival van Huis73 in Den Bosch. Het biedt een scala aan internationale en nationale lezingen, debat, kunst, meet-ups en workshops rondom het hoofdthema dat de keynote speaker naar voren brengt.

De keynote peech is de belangrijkste inspiratiebron voor de andere programma’s, waardoor we dieper op de voorgestelde thema’s kunnen ingaan. Bijvoorbeeld: in 2021 nodigden we Roman Krznaric uit om een keynote speech te geven over zijn boek “The Good Ancestor”, volledig gewijd aan manieren waarop we beslissingen kunnen gaan nemen voor de lange termijn.

Daarop lieten we debatten volgen over de aard van het kapitalisme, toespraken over hoe je een tijdrebel kunt worden en kunstuitvoeringen die onze bezoekers diepe tijd lieten ervaren. Zie voor een impressie de aftermovie van de eerste editie op www.shifttalks.nl.

De hoofdgast van Shift Talks 2022 is Masha Gessen. Wij zijn ontzettend vereerd met de komst van de Russisch-Amerikaanse journalist en bekroonde auteur. Tot 2013 stond Gessen in de frontlinie van de harde strijd om democratische waarden in Rusland. Inmiddels is Gessen een journalist en schrijver over hoe democratieën stapsgewijs worden ontmanteld. Op 22 november spreekt Gessen diens Keynote speech uit tijdens Shift Talks. Over hoe we ons kunnen weren tegen de autocratische tendensen in onze Westerse democratieën.

Deze editie van zondag 21 november stond helemaal in het teken van Shift Talks. Presentator Marja Käss ging met Marjolijn van Heemstra en Rob van Essen in gesprek over hun boeken én hun visie op langetermijn-denken.

Zin op Zondag is de maandelijkse literaire talkshow van Boekhandel Adr. Heinen en Huis73.

Vrijdagavond 19 november stond Shift Talks in het teken van de Nederlandse Tijdrebellie. Een variatie aan o.a. jongeren, beleidsmakers en kunstenaars vormde het publiek van de avond. Shift Talks vroeg vier heuse kathedraaldenkers en grote dromendromers wat echte tijdrebellie voor Nederland betekent.

Kunstenaarsmindset, jongeren en hoop

Lia An Phoa sprak als eerst en deelde haar missie voor schone rivieren. Met haar initiatief Drinkable Rivers wil zij de rivieren weer drinkbaar te maken. Kunstenaar Merlijn Twaalfhoven beklom daarna het podium en riep het publiek op om allemaal de kunstenaar in onszelf wakker te schudden om de aarde te redden. Met zijn kunstenaarsmindset en creativiteit zet hij zich in voor de grote problemen die er zijn en roept hij de hele samenleving op dat ook te doen. VN jongerenambassadeur Manal Moussane hield een vurig betoog over dat jongeren een stem moeten krijgen in de huidige besluitvorming en dat er niet meer over hen, maar met hen gepraat moet worden. Jan Terlouw sloot de avond af met zijn speech over goed voorouderschap. Hij was hoopvol: we kúnnen het tij keren met oplossingen. Kijk naar waar wij als mensheid toe in staat zijn en hoe wij ooit de samenleving hebben gebouwd.

Letters to the future

Muziek was er van Vera Hofman & The Next Ensemble. De dagen voorafgaand aan de avond riep fluitist en dirigent Vera Hofman in Huis73 mensen op om hun gedachten en gevoelens over goed voorouderschap in een brief naar hun kleinkinderen in 2100 te sturen. Gebaseerd op deze brieven schreef zij de compositie ‘Letters to the Future’ die deze avond haar wereldpremière beleefde.

De avond werd begeleid door moderator Basti Baroncini. Boekhandel Heinen verzorgde de boekenverkoop.

Foto’s: Ben Nienhuis

Hoezeer zijn wij als mensen erfgenamen van de immens lange geschiedenis van de aarde? En wat betekent ons handelen voor de toekomst? Tijdens Shift Talks liepen bezoekers onder begeleiding van een gids een diepe tijd wandeling door Het Bossche Broek en de binnenstad van ‘s-Hertogenbosch. Tijdens de audiowandeling De Tegentijd luisterden ze naar een muzikaal-poëtisch verhaal dat begint bij de oerknal en eindigt in het jaar 2121. In verbeelding ontmoetten de deelnemers een kind uit het jaar 2121. Na de wandeling kregen deelnemers de vraag om haar in een brief een belofte te doen.

Foto’s: Ben Nienhuis

Wat is er voor nodig om bedrijven zich als goede voorouders te laten gedragen? Bij Avans Hogeschool gingen Herman Wijffels, Godelieve Spaas en Jeroen Smit met elkaar en het publiek in gesprek.

Foto’s: Ben Nienhuis

Shift Talks_kapitalisme en klimaat_Ben Nienhuis